Domeny, DNS – jak to działa?

Gdy wpisujemy w przeglądarce internetowej domenę, np. hostido.pl, to Twoje urządzenie łączy się z odpowiednim serwerem w Internecie – w jaki sposób ten serwer odnajduje? Do tego służy protokół (język komunikacji) DNS, skrót od “domain name system”.

Komputery w sieci Internet komunikują się między sobą za pomocą adresów IP, który może mieć postać np. 203.0.113.20 lub też 2001:0DB8:CD42::1. Jest to taki swojego rodzaj numeru telefonu w Internecie. Obecnie jednak w telefonach komórkowych zazwyczaj nie wpisujemy numeru telefonu znajomego, lecz wyszukujemy go w książce adresowej po imieniu czy nazwisku, gdyż numery trudno jest zapamiętać. Za swego rodzaju książkę telefoniczną służy nam właśnie DNS – dzięki niemu zamiast wpisywać w przeglądarce 203.0.113.20, możemy wpisać np. hostido.pl.

Gdy Twój komputer czy telefon komórkowy podłącza się do sieci, to Twój dostawca Internetu wysyła do Twojego urządzenia informację, z jakich serwerów DNS ma korzystać Twoje urządzenie aby zamieniać domeny na adresy IP. Zazwyczaj każdy dostawca posiada przynajmniej dwa takie serwery dla swoich klientów. Komunikacja może zatem wyglądać w ten sposób:

Jak serwer DNS dostawcy Internetu odnajduje adres IP?

Wiemy już, że Twoje urządzenie komunikuje się z serwerem DNS Twojego dostawcy Internetu, aby zamienić domenę na adres IP. Jak z kolei ten serwer odnajduje adres IP? DNS działa na zasadzie hierarchii – zazwyczaj każdy człon domeny oddzielony kropką jest obsługiwany przez inne serwery DNS. Spróbujmy prześledzić jak wygląda zamiana domeny hostido.pl na adres IP. Wszystko zaczyna się od…

Główne serwery DNS

Zamiana domeny na adres IP następuje od końca domeny. Gdy podzielimy hostido.pl na dwie części, “hostido” oraz “pl“, to w pierwszej kolejności Serwer DNS Twojego dostawcy musi wiedzieć jaki serwer DNS obsługuje końcówki “pl”. Do tego służą główne serwery DNS – jest to praktycznie niezmienny zbiór powszechnie znanych trzynastu adresów IP, które można zapytać o to, jakie serwery obsługują daną końcówkę domeny. W rzeczywistości jest to ponad 1000 serwerów rozproszonych po całym świecie, za które odpowiada organizacja ICANN. Tak w uproszczeniu wygląda pierwsze zapytanie:

Teraz serwer dostawcy wie już jakie adresy IP odpowiedzialne za końcówkę “pl” ma zapytać o kolejny człon, czyli “hostido”.

Serwery DNS odpowiedzialne za końcówki domen

Za końcówki domen powiązane z krajami, typu “pl”, “cz”, “de”, itp. przeważnie odpowiadają odpowiednie organizacje w danym kraju, natomiast za wprowadzone od 2012 roku nowe końcówki typu “shop”, “game”, “google” mogą już odpowiadać organizacje prywatne. Za polską końcówkę “pl” odpowiada NASK (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa) nadzorowana przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów. Gdy kupujesz domenę z końcówką “pl”, to np. firma hostingowa bezpośrednio (lub pośrednio przez jeszcze innego operatora) rejestruję ją dla Ciebie w NASK.

W poprzednim kroku serwer Twojego dostawcy Internetu otrzymał z głównych serwerów DNS listę adresów IP należących do NASK, z których można się z kolei dowiedzieć jakie serwery DNS odpowiadają za człon “hostido”. I tutaj właśnie właściciel domeny decyduje jaką odpowiedź mają podać serwery NASK. Poniżej przykład zapytania dla członu “hostido”:

Teraz serwer dostawcy wie już jakie adresy IP odpowiedzialne za człon “hostido” ma zapytać o adres IP domeny hostido.pl.

Serwery DNS rejestratorów domen

W tym kroku zapytanie kierowane już jest do serwerów DNS wskazanych przez właściciela domeny – przeważnie są to serwery DNS firm hostingowych, na których jest strona internetowa. Ponieważ serwer DNS dostawcy dotarł już do serwerów odpowiedzialnych za domenę hostido.pl, to zapyta jeden z nich o adres IP tej domeny:

W tym momencie Twoje urządzenie wie już na jaki “numer” musi “zadzwonić”.

Czym jest propagacja DNS?

Jak widać powyżej, żeby uzyskać adres IP domeny jest potrzebne wiele kroków i trzeba odpytać kilka serwerów. Gdyby serwer DNS Twojego dostawcy Internetu musiał je wykonywać na nowo za każdym razem, gdy jeden z klientów otwiera jakiś popularny adres internetowy, to było by nieefektywne. Z tego też powodu rekordy DNS posiadają parametr TTL (time to live), który mówi o tym, na jaki czas serwer ma zapamiętać, np. adres IP domeny hostido.pl. Parametr ten może być różny, przeważnie jest to czas od godziny do 24 godzin.

Przeanalizujmy taki scenariusz – załóżmy, że korzystamy z dostawcy Internetu o nazwie Alpha i weszliśmy na stronę example.org. Serwer DNS dostawcy Alpha zapamiętał, że example.org ma adres IP 198.51.100.1.

Właściciel domeny example.org przenosi stronę na nowy serwer, który ma adres IP 203.0.113.2, więc zaktualizował w strefie DNS odpowiedni wpis i teraz serwer firmy hostingowej podaje nowy adres IP.

Ponieważ spodobała nam się zawartość example.org, informujemy dwóch znajomych o tym adresie. Pierwszy znajomy korzysta z dostawcy Internetu Beta i wchodzi na domenę example.org, która już wskazuje na nowy adres IP. Drugi znajomy jednak korzysta z dostawcy Internetu Alpha i strona mu nie działa. Co się stało? Gdy weszliśmy pierwszy raz na example.org, serwer DNS usługodawcy zapamiętał, że ma ona adres IP 198.51.100.1, więc drugiemu znajomemu został podany właśnie ten stary adres IP, gdyż korzystaliście z tego samego dostawcy Internetu. Nowy adres IP zostanie pozyskany przez serwer DNS dostawcy dopiero gdy obecny wpis wygaśnie, co zależy od wartości TTL (przeważnie od 1 do 24 godzin). Pierwszemu znajomemu strona działała, gdyż serwer dostawcy Beta pierwszy raz pobierał ten rekord i nie miał go zapamiętanego.

O propagacji DNS mówimy, gdy właśnie występuje sytuacja jak powyżej i z tego też powodu na 24 godziny przed zmianą już istniejących rekordów DNS, warto obniżyć parametr TTL dla rekordów DNS, aby propagacja trwała jak najkrócej.

Tanie domeny

Jak widać powyżej, wszyscy pośrednicy w rejestracji domen i tak finalnie dokonują jej rejestracji w NASK, więc nie warto przepłacać. Tanie domeny, w cenie często kilka razy niższej, możesz zarejestrować w Hostido, albo je po prostu przetransferować od obecnego usługodawcy i opłacać u nas. A jeżeli nie chcesz przenosić usługi hostingowej (pomimo, iż migrację wykonujemy za darmo), to możesz po prostu skierować domenę na serwery DNS swojego obecnego hostingu.